{"id":907340,"date":"2025-01-09T12:34:58","date_gmt":"2025-01-09T12:34:58","guid":{"rendered":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/?page_id=907340"},"modified":"2025-08-27T08:57:27","modified_gmt":"2025-08-27T08:57:27","slug":"se03-e04-samotnosc-cicha-epidemia-naszych-czasow","status":"publish","type":"page","link":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/","title":{"rendered":"SE03-E04 -Samotno\u015b\u0107 &#8211; cicha epidemia naszych czas\u00f3w"},"content":{"rendered":"\n<div class=\"wp-block-cg-blocks-hero-picture-card undefined  heroPictureCard\"><div class=\"heroPictureCardBgs\"><picture><source srcset=\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png?w=2880&amp;quality=70 1x, https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png?w=2880&amp;quality=70 2x\" media=\"(min-width: 1500px)\"\/><source srcset=\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png?w=1440&amp;quality=70 1x, https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png?w=2880&amp;quality=70 2x\" media=\"(min-width: 992px)\"\/><source srcset=\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png?w=1024&amp;quality=70 1x, https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png?w=1024&amp;quality=70 2x\" media=\"(min-width: 768px)\"\/><source srcset=\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png?w=768&amp;quality=70 1x, https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png?w=768&amp;quality=70 2x\" media=\"(min-width: 0)\"\/><img decoding=\"async\" src=\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png\" class=\"desktopImage\" alt=\"\" style=\"object-fit:cover;object-position:50% 50%\" loading=\"eager\"\/><\/picture><picture><source srcset=\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png?w=2880&amp;quality=70 1x, https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png?w=2880&amp;quality=70 2x\" media=\"(min-width: 1500px)\"\/><source srcset=\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png?w=1440&amp;quality=70 1x, https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png?w=2880&amp;quality=70 2x\" media=\"(min-width: 992px)\"\/><source srcset=\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png?w=1024&amp;quality=70 1x, https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png?w=1024&amp;quality=70 2x\" media=\"(min-width: 768px)\"\/><source srcset=\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png?w=768&amp;quality=70 1x, https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png?w=768&amp;quality=70 2x\" media=\"(min-width: 0)\"\/><img decoding=\"async\" src=\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png\" class=\"mobileImage\" alt=\"\" style=\"object-fit:cover;object-position:50% 50%\" loading=\"eager\"\/><\/picture><\/div><div class=\"heroPictureCardHeaderShape\"><\/div><div class=\"container\"><div class=\"row\"><div class=\"col-md-8 col-lg-6\"><div class=\"heroPictureCardBox\"><div class=\"heroPictureCardBoxTitle\"><h1 data-maxlength=\"144\">Samotno\u015b\u0107 &#8211; cicha epidemia naszych czas\u00f3w<\/h1><\/div><\/div><\/div><\/div><\/div><div class=\"small-device\"><div class=\"brandLogoWrapper\"> <\/div><\/div><\/div>\n\n\n\n<section class=\"wp-block-cg-blocks-group undefined section section--article-content\"><div class=\"article-main-content\"><div class=\"container\"><div class=\"row\"><div class=\"col-12 col-md-1\"><nav class=\"article-social\"><ul class=\"social-nav\"><li class=\"ip-order-fb\"><a href=\"https:\/\/www.facebook.com\/sharer\/sharer.php?u=https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/?page_id=907340\" target=\"_blank\" rel=\"noopener noreferrer\" title=\"opens in a new window\"><i aria-hidden=\"true\" class=\"icon-fb\"><\/i><span class=\"sr-only\">Facebook<\/span><\/a><\/li><li class=\"ip-order-li\"><a href=\"https:\/\/www.linkedin.com\/sharing\/share-offsite\/?url=https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/?page_id=907340\" target=\"_blank\" rel=\"noopener noreferrer\" title=\"opens in a new window\"><i aria-hidden=\"true\" class=\"icon-li\"><\/i><span class=\"sr-only\">Linkedin<\/span><\/a><\/li><\/ul><\/nav><\/div><div class=\"col-12 col-md-11 col-lg-10\"><div class=\"article-text article-quote-text\">\n<h2 class=\"wp-block-heading\" id=\"h-dlaczego-w-swiecie-pelnym-ludzi-i-mozliwosci-komunikacji-tak-wiele-osob-czuje-sie-samotnych-ten-odcinek-jest-podroza-w-glab-jednego-z-najwiekszych-problemow-wspolczesnosci-poczucia-osamotnienia\">Dlaczego w \u015bwiecie pe\u0142nym ludzi i mo\u017cliwo\u015bci komunikacji tak wiele os\u00f3b czuje si\u0119 samotnych? Ten odcinek jest podr\u00f3\u017c\u0105 w g\u0142\u0105b jednego z najwi\u0119kszych problem\u00f3w wsp\u00f3\u0142czesno\u015bci &#8211; poczucia osamotnienia. <\/h2>\n\n\n\n<p>Autorzy raportu \u201eKoszty Samotno\u015bci w Polsce\u201d, ods\u0142aniaj\u0105 kulisy tego zjawiska, \u0142\u0105cz\u0105c dane naukowe z g\u0142\u0119bok\u0105 refleksj\u0105 nad naszymi relacjami.<\/p>\n\n\n\n<p>W odcinku poruszamy m.in. tematy:<\/p>\n\n\n\n<ul class=\"wp-block-list\">\n<li>Co naprawd\u0119 oznacza by\u0107 samotnym i dlaczego to nie to samo, co by\u0107 samemu<\/li>\n\n\n\n<li>Jak pandemia odwr\u00f3ci\u0142a spo\u0142eczne wyobra\u017cenia o samotno\u015bci<\/li>\n\n\n\n<li>Dlaczego m\u0142odzi ludzie czuj\u0105 si\u0119 bardziej osamotnieni ni\u017c starsze pokolenia<\/li>\n\n\n\n<li>Szokuj\u0105ce koszty samotno\u015bci i jak je policzono<\/li>\n\n\n\n<li>Propozycje dzia\u0142a\u0144, kt\u00f3re mo\u017cemy podj\u0105\u0107, aby ograniczy\u0107 samotno\u015b\u0107 wok\u00f3\u0142 nas<\/li>\n<\/ul>\n\n\n\n<h4 class=\"wp-block-heading\" id=\"h-zapraszamy-do-sluchania\"><strong>Zapraszamy do s\u0142uchania!<\/strong><\/h4>\n\n\n\n<iframe style=\"border-radius:12px\" src=\"https:\/\/open.spotify.com\/embed\/episode\/4SES17FGp9zbRvKaBtvPYb?utm_source=generator\" width=\"100%\" height=\"152\" frameBorder=\"0\" allowfullscreen=\"\" allow=\"autoplay; clipboard-write; encrypted-media; fullscreen; picture-in-picture\" loading=\"lazy\"><\/iframe>\n\n\n\n<hr class=\"wp-block-separator has-alpha-channel-opacity\"\/>\n\n\n\n<div class=\"wp-block-buttons is-layout-flex wp-block-buttons-is-layout-flex\">\n<div class=\"wp-block-button\"><a class=\"wp-block-button__link wp-element-button\" href=\"https:\/\/open.spotify.com\/episode\/4SES17FGp9zbRvKaBtvPYb?si=Qr2tRwgbSqm2frfYChpGBg\">Spotify<\/a><\/div>\n\n\n\n<div class=\"wp-block-button\"><a class=\"wp-block-button__link wp-element-button\" href=\"https:\/\/podcasts.apple.com\/pl\/podcast\/samotno%C5%9B%C4%87-cicha-epidemia-naszych-czas%C3%B3w\/id1503394674?i=1000682960570\">Apple Podcast<\/a><\/div>\n<\/div>\n\n\n\n<p><\/p>\n\n\n\n<p><strong>Ekspertki i eksperci:<\/strong><\/p>\n\n\n\n<p>Maria Jankowska &#8211; specjalistka ds. bada\u0144 spo\u0142ecznych. Absolwentka Socjologii i nauk politycznych. Przez blisko 15 lat zaanga\u017cowana w organizacj\u0119 program\u00f3w stypendialnych dla uczni\u00f3w i student\u00f3w. Pomys\u0142odawczyni i koordynatorka projekt\u00f3w spo\u0142eczno-kulturalnych skierowanych do m\u0142odzie\u017cy, m.in.:&nbsp; Powiedz TAK Polsce; Akademia Patriotyzmu, Poszukiwacze skarbu Jana Paw\u0142a II, Gra o Wolno\u015b\u0107. Laureatka Warszawskiej Nagrody Edukacji Kulturalnej 2022 za realizacj\u0119 projektu Rozbroi\u0107 strach.<\/p>\n\n\n\n<p>Micha\u0142 Kot &#8211; ekspert w zakresie demografii, analizy polityk spo\u0142ecznych, bada\u0144 socjologicznych, zarz\u0105dzania w biznesie i nowych technologii. Autor wielu publikacji i raport\u00f3w na temat demografii, polityki rodzinnej i wp\u0142ywu nowych technologii na \u017cycie spo\u0142eczne.<\/p>\n\n\n\n<p><strong>Prowadz\u0105ca podcast:<\/strong> Katarzyna Smuda, Healthy Workplace Lead w ÎÚÑ»´«Ã½ Polska.<\/p>\n\n\n\n<p>Raport koszt\u00f3w samotno\u015bci w Polsce: <a href=\"http:\/\/www.izc.pl\/images\/docs\/2024\/koszty-samotnosci-w-polsce.pdf\">www.izc.pl\/images\/docs\/2024\/koszty-samotnosci-w-polsce.pdf<\/a><\/p>\n\n\n\n<p>Polecana ksi\u0105\u017cka: <a href=\"https:\/\/lubimyczytac.pl\/ksiazka\/5001815\/stulecie-samotnych-jak-odzyskac-utracone-wiezi\">https:\/\/lubimyczytac.pl\/ksiazka\/5001815\/stulecie-samotnych-jak-odzyskac-utracone-wiezi<\/a><\/p>\n\n\n\n<p>Podcast ÎÚÑ»´«Ã½ Polska<\/p>\n\n\n\n<p>Produkcja: Cleverhearted<\/p>\n\n\n\n<p>Dowiedz si\u0119 wi\u0119cej o nas na: <a href=\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/\">https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/<\/a><\/p>\n\n\n\n<p>Je\u015bli masz jakie\u015b pytania z obszaru wellbeingu napisz do nas na adres: <a href=\"mailto:wellbeing.pl@capgemini.com\">wellbeing.pl@capgemini.com<\/a><\/p>\n<\/div><\/div><\/div><\/div><\/div><\/section>\n\n\n\n<section class=\"wp-block-cg-blocks-how-we-do-it section section--howwedoit block-howwedoit\"><div class=\"container\"><div class=\"section-content\">\n<div class=\"wp-block-cg-blocks-card-howwedoit expanders\"><div class=\"box card-regulated-agreements card-howwedoit\"><div class=\"expander-box filter-box tag-active \"><div class=\"expander-title\" tabindex=\"0\" role=\"button\" aria-pressed=\"false\" aria-expanded=\"false\"><h3 class=\"expander-heading-title\">Transkrypcja<\/h3><\/div><div class=\"expander-content\"><p><strong>COLD OPEN<\/strong><br>Katarzyna Smuda: Czym jest samotno\u015b\u0107? Dlaczego dotyka nas w czasach, gdy zewsz\u0105d jeste\u015bmy otoczeni lud\u017ami, a jednak czujemy pustk\u0119?<br>Poczucie osamotnienia w Polsce przybiera na sile, dotyka szczeg\u00f3lnie m\u0142odych ludzi i prowadz\u0105c do zaskakuj\u0105cych konsekwencji spo\u0142ecznych oraz gospodarczych.\u00a0<br>Czy samotno\u015b\u0107 mo\u017cna zmierzy\u0107? Jak wp\u0142ywa na nasz\u0105 psychik\u0119, zdrowie i relacje spo\u0142eczne? Ten odcinek nie tylko otwiera oczy, ale i sk\u0142ania do refleksji nad w\u0142asnym \u017cyciem.<br><br><strong>INTRO<\/strong><br>Micha\u0142 Kasprzyk: S\u0142uchasz Let&#8217;s Talk About Wellbeing, podcastu ÎÚÑ»´«Ã½ Polska, w kt\u00f3rym odkrywamy, jak dba\u0107 o siebie w \u015bwiecie ci\u0105g\u0142ych zmian i niepokoj\u00f3w. Podcast prowadzi Katarzyna Smuda.<br><br><strong>ODCINEK<\/strong><br>Katarzyna Smuda: Do rozmowy na temat samotno\u015bci w Polsce zaprosi\u0142am tw\u00f3rc\u00f3w raportu \u201cKoszty samotno\u015bci w Polsce\u201d stworzonym dla Instytutu Zdrowia Cz\u0142owieka i opublikowanym we wrze\u015bniu 2024 roku.<br><br>Maria Jankowska: Maria Jankowska, obecnie pracuje w instytucie Bada\u0144 Edukacyjnych, a ekspercko jestem zwi\u0105zana z Fundacj\u0105 instytut Pokolenia.<br><br>Micha\u0142 Kot: Micha\u0142 Kot, jestem socjologiem, zajmuj\u0119 si\u0119 r\u00f3\u017cnego rodzaju projektami badawczo-doradczymi. Jestem jednym ze wsp\u00f3\u0142autor\u00f3w raportu na temat koszt\u00f3w samotno\u015bci w Polsce.<br><br>Katarzyna Smuda: Rozmow\u0119 zaczniemy od pytania, dlaczego samotno\u015b\u0107 sta\u0142a si\u0119 tak istotnym zagadnieniem, \u017ce konieczne by\u0142o szczeg\u00f3\u0142owe jej zbadanie. Czy skala problemu w ostatnich latach wzros\u0142a na tyle, by wymaga\u0142a a\u017c analizy i obliczania ekonomicznych konsekwencji?<br><br>Maria Jankowska: W ostatnich latach widzimy na pewno du\u017cy wzrost poczucia samotno\u015bci i te\u017c naszej uwa\u017cno\u015bci na nasz dobrostan psychiczny i dobrostan spo\u0142eczny, \u017ce tak powiem, spo\u0142ecze\u0144stwa. W ostatnich latach na pewno pandemia by\u0142a takim momentem, kt\u00f3ry nam u\u015bwiadomi\u0142 skal\u0119 zjawiska, ale te\u017c wydaje mi si\u0119, \u017ce skala to jedno, ale te konsekwencje, kt\u00f3re s\u0105 zwi\u0105zane z poczuciem samotno\u015bci i z jego obecno\u015bci\u0105 w\u015br\u00f3d ludzi, one s\u0105 bardziej alarmuj\u0105ce mo\u017ce ni\u017c samo poczucie samotno\u015bci. I wydaje mi si\u0119, \u017ce dochodzimy do takiego momentu, \u017ce nie zaradzenie tej sytuacji, to znaczy nie szukanie rozwi\u0105za\u0144, kt\u00f3re by nam pozwoli\u0142y ogranicza\u0107 roprzestrzenienie si\u0119 poczucia samotno\u015bci, ale te\u017c \u017ceby stworzy\u0107 sytuacj\u0119, w kt\u00f3rej ona si\u0119 nie b\u0119dzie pojawia\u0107. To poczucie samotno\u015bci, raz, \u017ce ograniczymy jego obecno\u015b\u0107, kt\u00f3ra ju\u017c jest teraz, ale z drugiej strony te\u017c b\u0119dziemy robi\u0107 wszystko, \u017ceby ona si\u0119 nie pojawia\u0142a, czy ono si\u0119 nie pojawia\u0142o. Wydaje mi si\u0119, \u017ce w\u0142a\u015bnie dochodzimy do takiego momentu, w kt\u00f3rym po pierwsze zagro\u017cenia i skutki tego s\u0105 na tyle du\u017ce, \u017ce one wymagaj\u0105 naszej uwagi, w\u0142a\u015bnie i koszty, kt\u00f3re si\u0119 z tym wi\u0105\u017c\u0105, kt\u00f3re wyliczyli\u015bmy w naszym raporcie, ale z drugiej strony te\u017c \u015bwiadomo\u015b\u0107 tego, \u017ce te zagro\u017cenia s\u0105 i z drugiej strony te\u017c potrzeba dobrostanu, kt\u00f3r\u0105 ka\u017cdy z nas ma coraz bardziej \u015bwiadom\u0105 w sobie, \u017ce ta potrzeba dobrostanu, spokoju, poczucia bezpiecze\u0144stwa jest dla nas wszystkich coraz bardziej istotna.<br><br>Micha\u0142 Kot: Ja mo\u017ce bym powiedzia\u0142 tak troch\u0119 przewrotnie, \u017ce ja w og\u00f3le mam pewien wewn\u0119trzny problem z tym podej\u015bciem, kt\u00f3re zaproponowali\u015bmy. Przeliczanie samotno\u015bci na pieni\u0105dze jest czym\u015b, z czym nie do ko\u0144ca sobie wewn\u0119trznie radz\u0119. Bo samotno\u015b\u0107 jest problemem, kt\u00f3ry dotyka wiele os\u00f3b, w spos\u00f3b unieszcz\u0119\u015bliwia wiele os\u00f3b, powoduje, \u017ce ludzie s\u0105 w gorszej kondycji psychicznej ni\u017c mogliby by\u0107. Przeliczanie tego na pieni\u0105dze jest czym\u015b takim, co nie jestem ca\u0142y czas przekonany, \u017ce powinni\u015bmy to robi\u0107. Natomiast je\u015bli chcemy, \u017ceby temat trafi\u0142 do debaty publicznej, je\u015bli chcemy, \u017ceby osoby, kt\u00f3re maj\u0105 wp\u0142yw na to, w jakim kierunku idzie nasze pa\u0144stwo, nasze spo\u0142ecze\u0144stwo, powa\u017cnie si\u0119 tym zaj\u0119li, to niestety trzeba pokaza\u0107 pieni\u0105dze. W takim \u015bwiecie \u017cyjemy. Tu jest jaki\u015b dylemat mi\u0119dzy przeliczaniem samotno\u015bci na pieni\u0105dze, a skutecznym zaj\u0119ciem si\u0119 tym tematem. Zdecydowali\u015bmy si\u0119 na to, zdecydowali\u015bmy si\u0119 dlatego, \u017ce troch\u0119 zainspirowani tym, co zadzia\u0142o si\u0119 w Wielkiej Brytanii, bo tam dyskusja o samotno\u015bci trwa ju\u017c od wielu lat, tak na powa\u017cnie zacz\u0119\u0142a si\u0119 w 2018 roku, to jest o tyle istotne, \u017ce to by\u0142o jeszcze przed pandemi\u0105, a ta pandemia my\u015bl\u0119, \u017ce w naszej rozmowie b\u0119dzie przez wszystkie przypadki odmieniana, bo to by\u0142 taki punkt zwrotny. Te koszty w\u0142a\u015bnie wyliczono i to si\u0119 sta\u0142o podstaw\u0105 do brytyjskiej debaty spo\u0142ecznej i zaskutkowa\u0142o powo\u0142aniem departamentu w ministerstwie, kt\u00f3re w\u0142a\u015bnie tym tematem ma si\u0119 zajmowa\u0107. Wiemy, \u017ce pa\u0144stwo dzia\u0142a tak, \u017ce \u017ceby jaki\u015b temat zosta\u0142 zaadresowany, \u017ceby by\u0142y podejmowane dzia\u0142ania, kt\u00f3re z tym problemem i w jaki spos\u00f3b walcz\u0105, czy staraj\u0105 si\u0119 sobie radzi\u0107, no to musi by\u0107 odpowiednia kom\u00f3rka, kt\u00f3ra si\u0119 tym zajmuje i tam taka kom\u00f3rka powsta\u0142a. W Polsce, ale te\u017c w wi\u0119kszo\u015bci innych kraj\u00f3w takiego zespo\u0142u, kom\u00f3rki, kt\u00f3ra by by\u0142a temu problemowi dedykowana nie ma. A druga rzecz, o kt\u00f3rej chcia\u0142bym powiedzie\u0107, no to w\u0142a\u015bnie ta pandemia. Samotno\u015b\u0107 jest zjawiskiem, kt\u00f3re by\u0142o zawsze. Na mniejszym, lub wi\u0119kszym poziomie, ale dotyczy\u0142a jakiej\u015b grupy os\u00f3b. Ale to, co si\u0119 wydarzy\u0142o w roku 2020-2021, czyli pandemia, a przede wszystkim zamkni\u0119cie w domach kwarantanna, spowodowa\u0142o, \u017ce te wszystkie trendy, kt\u00f3re by\u0142y, zosta\u0142y wywr\u00f3cone do g\u00f3ry nogami. We wszystkich krajach, wed\u0142ug wszystkich definicji, kt\u00f3re s\u0105 u\u017cywane, poziom samotno\u015bci wzr\u00f3s\u0142 w ka\u017cdym kraju, w ka\u017cdej grupie spo\u0142ecznej, ale nast\u0105pi\u0142o mocne odwr\u00f3cenie, bo o ile samotno\u015b\u0107 przed pandemi\u0105 dotyczy\u0142a przede wszystkim os\u00f3b starszych, to po pandemii w\u015br\u00f3d os\u00f3b starszych poziom samotno\u015bci wzr\u00f3s\u0142, ale w\u015br\u00f3d os\u00f3b m\u0142odych wzr\u00f3s\u0142 tak mocno, \u017ce to dzisiaj m\u0142odzi ludzie s\u0105 bardziej dotkni\u0119ci samotno\u015bci\u0105 ni\u017c osoby starsze.<br><br>Katarzyna Smuda: No my\u015bl\u0119, \u017ce to chyba by\u0142a najbardziej zaskakuj\u0105ca informacja, jak to, kt\u00f3rej dotar\u0142am, poniewa\u017c no w\u0142a\u015bnie nawet tak troch\u0119 na ch\u0142opski rozum w\u0142a\u015bnie tak si\u0119 kojarzy, \u017ce osoby starsze s\u0105 samotne, bo s\u0105 na emeryturze, bo mieszkaj\u0105 same, bo m\u0142odzi biegn\u0105, a starsi jednak zostaj\u0105 w domach itd. No a tutaj jednak okazuje si\u0119, \u017ce nie. No ale dobrze, rzeczywi\u015bcie wspomnia\u0142 Pan o definicji i to w\u0142a\u015bnie jest kolejna rzecz, o kt\u00f3r\u0105 chcia\u0142am zapyta\u0107. Po co to znaczy by\u0107 samotnym? W j\u0119zyku angielskim mamy takie rozr\u00f3\u017cnienie jak being lonely and being alone, bo mo\u017cna by\u0107 samemu, ale nie by\u0107 samotnym. Czym dla raportu, czy z poziomu takiego naukowego jest samotno\u015b\u0107?<br><br>Maria Jankowska: Tym, co wp\u0142ywa negatywnie i tak naprawd\u0119 co my badamy i co niesie te negatywne konsekwencje i dla jednostki, i dla spo\u0142ecze\u0144stwa, to jest odczuwanie poczucia samotno\u015bci, czyli takiej samotno\u015bci, kt\u00f3ra jest dla nas niepo\u017c\u0105dana. Samotno\u015b\u0107, w\u0142a\u015bnie bycie samemu, ale nie bycie samotnym, czyli to jest m\u00f3j wyb\u00f3r, czy taka potrzeba chwilowa, czasowa. I kiedy ta samotno\u015b\u0107 jakby mi s\u0142u\u017cy, jest mi do czego\u015b potrzebne. Nawet rozwojowo patrz\u0105c na nasze \u017cycie, to takie momenty, kiedy mo\u017cemy spojrze\u0107 w siebie, na siebie, one najlepiej nam s\u0142u\u017c\u0105, kiedy robimy je w samotno\u015bci. Natomiast kiedy to odosobnienie, ta samotno\u015b\u0107, przybiera tak\u0105 skal\u0119 czy tak\u0105 form\u0119, kt\u00f3ra wp\u0142ywa negatywnie na nas, to znaczy nie odpowiada naszym potrzebom. Zar\u00f3wno co do ilo\u015bci tych kontakt\u00f3w spo\u0142ecznych, co do ilo\u015bci jako\u015bci, to wtedy w\u0142a\u015bnie nazywamy to ten brak, kt\u00f3ry my odczuwamy, kt\u00f3ry tak naprawd\u0119 ka\u017cdy z nas definiuje inaczej, bo dla jednego wystarczy, \u017ce ma dwoje bliskich przyjaci\u00f3\u0142 i on si\u0119 nie czuje samotny, ale dla kogo\u015b innego ta dw\u00f3jka to jest po prostu za ma\u0142o. I on mimo, \u017ce ma dwie te bliskie osoby, to jakby wyobra\u017ca sobie i chcia\u0142by mie\u0107 tych kontakt\u00f3w du\u017co wi\u0119cej i ten jego dyskomfort w\u0142a\u015bnie w tych relacjach spo\u0142ecznych powoduje to poczucie samotno\u015bci, kt\u00f3re w r\u00f3\u017cny spos\u00f3b na nas wp\u0142ywa. I w\u0142a\u015bnie ten wp\u0142yw te\u017c po cz\u0119\u015bci jakby tak naprawd\u0119 jest tym sednem tych naszych bada\u0144, bo bo to w\u0142a\u015bnie to poczucie samotno\u015bci, kt\u00f3re odczuwamy jako brak relacji spo\u0142ecznych, kontakt\u00f3w spo\u0142ecznych, on w\u0142a\u015bnie powoduje te z\u0142e skutki zar\u00f3wno w naszym organizmie, jak i w naszym funkcjonowaniu spo\u0142ecznym, takim naszym byciu dla innych i byciu dla siebie.<br><br>Micha\u0142 Kot: Czyli ja tutaj troch\u0119, je\u015bli mog\u0119 dopowiedzie\u0107, nie chodzi nam o tak\u0105 formaln\u0105 czy statystyczn\u0105 samotno\u015b\u0107, \u017ce kto\u015b mieszka w jednoosobowym gospodarstwie domowym, a nie w czteroosobowym gospodarstwie domowym. Nie chodzi o status cywilny czy o status zwi\u0105zku, bo mo\u017cna by\u0107 osob\u0105, kt\u00f3ra mieszka sama, natomiast nie jest samotna. Dobrze si\u0119 czuje w relacjach, chocia\u017c mieszka sama, a mo\u017cna by\u0107 osob\u0105, kt\u00f3ra \u017cyje w rodzinie, a jednocze\u015bnie czuje si\u0119 samotna. Czyli m\u00f3wimy tutaj, technicznie by\u0142o mierzone na takiej skali stworzonej przez psycholog\u00f3w, gdzie by\u0142o 20 stwierdze\u0144 i respondenci musz\u0105 si\u0119 ustosunkowa\u0107 do tych stwierdze\u0144, kt\u00f3re te stwierdzenia obrazuj\u0105 generalnie, czy poziom relacji spo\u0142ecznych, kt\u00f3ry mamy jest dla nas wystarczaj\u0105cy, czy te\u017c mo\u017ce jest on niewystarczaj\u0105cy. Tam, gdzie jest on niewystarczaj\u0105cy, tam nazywamy to samotno\u015bci\u0105, czy osamotnieniem, bo tutaj rzeczywi\u015bcie borykamy si\u0119 z tym problemem definicyjnym. W j\u0119zyku angielskim mamy r\u00f3\u017cne poj\u0119cia, w Polsce one s\u0105 podobne, ale by\u0107 mo\u017ce powinni\u015bmy m\u00f3wi\u0107 tutaj o osamotnieniu, a nie o samotno\u015bci, czy o samotnym \u017cyciu, bo to samotne \u017cycie cz\u0119sto jest definiowane w spos\u00f3b taki statystyczny.<br><br>Katarzyna Smuda: Kiedy zacz\u0119li\u015bcie liczy\u0107 t\u0105 samotno\u015b\u0107 i koszty tej samotno\u015bci, czy te koszty samotno\u015bci, kt\u00f3re nas jako spo\u0142ecze\u0144stwo, gospodark\u0119 powiedzmy, kosztuj\u0105, czyli te ponad 19 miliard\u00f3w z\u0142 rocznie, by\u0142y dla Was zaskoczeniem, \u017ce a\u017c tak du\u017co?<br><br>Micha\u0142 Kot: Zdecydowanie tak. Co wi\u0119cej tworz\u0105c ten raport, przygotowuj\u0105c te obliczenia, wsz\u0119dzie gdzie by\u0142a jaka\u015b w\u0105tpliwo\u015b\u0107, to przyjmowali\u015bmy zasady, \u017ce raczej staramy si\u0119 zani\u017cy\u0107 ni\u017c zawy\u017cy\u0107. Bardzo wielu element\u00f3w, kt\u00f3rych mo\u017cna by uwzgl\u0119dni\u0107, nie uwzgl\u0119dnili\u015bmy albo dlatego, \u017ce nie jest oczywiste, czy tutaj samotno\u015b\u0107 ma taki wp\u0142yw, albo nie ma dobrych danych, dobrych bada\u0144, kt\u00f3re mog\u0142yby nam da\u0107 algorytm policzenia. Tam, gdzie co\u015b by\u0142o niepewne, to zostawiali\u015bmy i tego nie liczyli\u015bmy. Zreszt\u0105 w raporcie s\u0105 wskazane pewne elementy, kt\u00f3re powinny si\u0119 policzy\u0107, ale ich nie ma. Czyli to jest taki minimalny koszt samotno\u015bci dla polskiej gospodarki. To jest ponad 19 miliard\u00f3w z\u0142otych. I to s\u0105 dane sprzed dw\u00f3ch lat. W brytyjskim raporcie, na kt\u00f3rym si\u0119 troch\u0119 wzorowali\u015bmy i czerpali\u015bmy pewne dane stamt\u0105d, w 2018 roku to by\u0142o 2,5 miliarda funt\u00f3w, czyli mniej ni\u017c 19 miliard\u00f3w z\u0142otych, przy czym to by\u0142o przed pandemi\u0105. Pandemia bardzo wiele zmieni\u0142a i prawdopodobnie gdyby\u015bmy badali koszty dla polskiej gospodarki przed pandemi\u0105, no to on m\u00f3g\u0142by by\u0107 o rz\u0105d wielko\u015bci mniejszy ni\u017c obecny. By\u0107 mo\u017ce dzisiaj w gospodarce brytyjskiej to ju\u017c nie jest 2,5 mld, tylko 25 mld funt\u00f3w.<br><br>Katarzyna Smuda: Czyli trend rosn\u0105cy.<br><br>Micha\u0142 Kot: Trend jest bardzo szybko rosn\u0105cy. Kiedy my\u015blimy o tych skutkach i o tych trendach, to do mnie bardzo mocno przem\u00f3wi\u0142 taki wykres, kt\u00f3ry w swej publikacji umie\u015bci\u0142a Pani Jane Twenge, ameryka\u0144ska badaczka pokolenia m\u0142odych ludzi. Ten wykres jest w naszym raporcie i ona tam pokazuje procent m\u0142odych ludzi, kt\u00f3rzy zgadzaj\u0105 si\u0119 z pewnymi stwierdzeniami. To s\u0105 takie stwierdzenia, kt\u00f3re m\u00f3wi\u0105 o tym, \u017ce nie s\u0105 zadowoleni ze swojego \u017cycia i \u017cycie jest niewarto\u015bciowe. ten procent w ci\u0105gu ostatnich ten lat wzr\u00f3s\u0142 z oko\u0142o 20 punkt\u00f3w procentowych do 50 punkt\u00f3w procentowych. Wcze\u015bniej by\u0142 stabilny, drobne wzrosty, drobne spadki i nagle to wzros\u0142o w przeci\u0105gu kilku lat ponad dwukrotnie i my\u015bl\u0119, \u017ce koszty samotno\u015bci s\u0105 na podobnym trendzie. Zatem zdecydowanie nas to zaskoczy\u0142o, a przera\u017ca mnie osobi\u015bcie to, \u017ce prawdopodobnie to nie jest 19, tylko du\u017co, du\u017co wi\u0119cej.<br><br>Maria Jankowska: Z jednej strony to jest przera\u017caj\u0105ce, z drugiej troch\u0119, by\u0107 mo\u017ce troch\u0119 optymistycznie albo naiwnie, jak niekt\u00f3rzy m\u00f3wi\u0105, my\u015blenie, \u017ce by\u0107 mo\u017ce to jest w\u0142a\u015bnie na tyle du\u017ca kwota, \u017ce ona powinna przynajmniej niekt\u00f3rym da\u0107 do my\u015blenia, \u017ceby przeciwdzia\u0142a\u0107 tej samotno\u015bci. Bo je\u015bli pomy\u015blimy, \u017ce 6 lat temu w Wielkiej Brytanii 2,5 mld funt\u00f3w spowodowa\u0142o, \u017ce uruchomiono ca\u0142\u0105 strategi\u0119, narodow\u0105 strategi\u0119 walki z samotno\u015bci\u0105, z poczuciem samotno\u015bci, uruchomiono og\u00f3lnokrajowe programy, kt\u00f3re maj\u0105 przeciwdzia\u0142a\u0107 tej samotno\u015bci, powo\u0142ano ten komitet, kt\u00f3ry ma przeciwdzia\u0142a\u0107, ma prowadzi\u0107 te prace. Uruchomione programy grantowe dla organizacji pozarz\u0105dowych, kt\u00f3re maj\u0105 wspiera\u0107 rugowanie tej samotno\u015bci ze spo\u0142ecze\u0144stwa, to mo\u017cna by pomy\u015ble\u0107, \u017ce u nas, je\u015bli to jest prawie 20 mld, to jest bardzo du\u017co pieni\u0119dzy, kt\u00f3re tak naprawd\u0119 my wszyscy tracimy w jakim\u015b sensie, bo to s\u0105 nasze pieni\u0105dze de facto, kt\u00f3re mogliby\u015bmy spo\u017cytkowa\u0107 na inne cele. By\u0107 mo\u017ce to jest taka te\u017c, daj\u0119 jak\u0105\u015b nadziej\u0119, \u017ce to mo\u017ce pokaza\u0107 tym, kt\u00f3rzy mog\u0105 o tym zdecydowa\u0107, \u017ce warto nad problemem samotno\u015bci si\u0119 pochyli\u0107 i spr\u00f3bowa\u0107 ograniczy\u0107 jej skutki i ograniczy\u0107 te koszty, kt\u00f3re za sob\u0105 poci\u0105ga.<br><br>Katarzyna Smuda: Jak w og\u00f3le, tak bardzo prostymi s\u0142owami, jak policzyli\u015bcie te koszty samotno\u015bci? Bo przecie\u017c samotno\u015b\u0107 jest wybitnie niemierzaln\u0105 kategori\u0105. Chyba, \u017ce si\u0119 myl\u0119. Jakie by\u0142y za\u0142o\u017cenia do wyliczenia tej kwoty?<br><br>Maria Jankowska: My\u015bl\u0119, \u017ce mo\u017ce poza samym matematycznym wyliczeniem, kt\u00f3re jest na du\u017cych liczbach, wi\u0119c dla niekt\u00f3rych z nas jest mo\u017ce trudne do przyj\u0119cia. My\u015bl\u0119, \u017ce wa\u017cne jest, \u017ceby\u015bmy powiedzieli, co tak naprawd\u0119 my brali\u015bmy pod uwag\u0119, licz\u0105c te koszty. To znaczy, gdzie t\u0119 samotno\u015b\u0107, ten koszt tej samotno\u015bci my widzimy, gdzie te\u017c widzieli Brytyjczycy, bo to jest jakby, wzorujemy si\u0119 si\u0119 na tym, co oni zrobili. Tak naprawd\u0119 to s\u0105 cztery \u017ar\u00f3d\u0142a tych koszt\u00f3w i w takich czterech obszarach te koszty liczyli\u015bmy. Pierwszy to jest taki bezpo\u015bredni koszt, czyli zwolnienia lekarskie, na kt\u00f3re chadzamy. I to te\u017c tylko w obszarze trzech schorze\u0144, kt\u00f3re w literaturze naukowej s\u0105 udowodnione jako pok\u0142osie, czy jako efekt d\u0142ugotrwa\u0142ego poczucia samotno\u015bci. I to te\u017c oczywi\u015bcie nie wszystkie te przypadki tych chor\u00f3b, tylko odpowiedni odsetek, wi\u0119c to jest taki pierwszy koszt, czyli jakby tak bezpo\u015brednio pracownik jest chory i to jakby ten koszt jego zwolnienia to jest pierwszy rodzaj koszt\u00f3w.<br><br>Micha\u0142 Kot: Przepraszam, wejd\u0119 s\u0142owo, tu przede wszystkim s\u0105 choroby psychosomatyczne, bo w klasyfikacji medycznej samotno\u015b\u0107 nie jest chorob\u0105, nie mo\u017cna dosta\u0107 zwolnienia na samotno\u015b\u0107, natomiast choroby psychosomatyczne s\u0105 w pewnej cz\u0119\u015bci wywo\u0142ywane przez samotno\u015b\u0107. Tu s\u0105 powa\u017cne badania, kt\u00f3re to pokazuj\u0105. My wybrali\u015bmy w\u0142a\u015bnie ten odsetek chor\u00f3b psychosomatycznych, kt\u00f3re literatura pokazuje, \u017ce s\u0105 spowodowane samotno\u015bci\u0105 i to by\u0142o obronne pod uwag\u0119, nie tylko, ale to jest taki najbardziej dobitny przyk\u0142ad.<br><br>Maria Jankowska: Tak, poza tym te\u017c Takie kwestie udarowe czy choroba wie\u0144cowa te\u017c w du\u017cym stopniu one s\u0105, pochodz\u0105, z jednej z ich przyczyn jest poczucie samotno\u015bci. Drugim kosztem to jest te\u017c ta samotno\u015b\u0107, kt\u00f3ra wp\u0142ywa na nasz stan zdrowia, ale nie bezpo\u015brednio pracownik\u00f3w, ale cz\u0142onk\u00f3w ich rodzin. I to, kiedy pracownik nie pracuje, tylko opiekuje si\u0119 swoimi cz\u0142onkami rodzinny, to te\u017c jest ten kolejny koszt, czyli takie zwolnienie na opiek\u0119 na cz\u0142onka rodziny, kt\u00f3re w polskim prawie tak funkcjonuje. Dwa pozosta\u0142e rodzaje koszt\u00f3w to s\u0105 zwi\u0105zane z dobrostanem pracownik\u00f3w. Pierwszy z nich to jest, na ile dobrostan pracownika wp\u0142ywa na jego produktywno\u015b\u0107, czyli na ile poczucie samotno\u015bci mo\u017ce powodowa\u0107 spadek produktywno\u015bci i jak bardzo on wp\u0142ywa potem na to, co traci pracodawca, co traci gospodarka. I czwarty, ostatni to, na ile w\u0142a\u015bnie ten dobrostan czy z\u0142y stan psychospo\u0142eczny pracownik\u00f3w wp\u0142ywa na zmiany, na rotacje w zespo\u0142ach, w r\u00f3\u017cnych przedsi\u0119biorstwach. I to te\u017c jest zawsze koszt. To zar\u00f3wno jest koszt dla pracownika, ale te\u017c przede wszystkim to jest koszt dla pracodawc\u00f3w, kt\u00f3rzy przez cz\u0119ste zmiany za\u0142\u00f3g to generuje dla pracodawc\u00f3w koszty. I to s\u0105 Takie cztery grupy koszt\u00f3w, kt\u00f3re brali\u015bmy pod uwag\u0119 skrupulatnie licz\u0105c na danych z ZUS-u, na danych z r\u00f3\u017cnych sonda\u017cy spo\u0142ecznych, bo te\u017c ten dobrostan tak, jak literatura podpowiada, tak liczyli\u015bmy. No i st\u0105d jakby te cztery \u017ar\u00f3d\u0142a pokazuj\u0105 tak\u0105 og\u00f3lny koszt dla ca\u0142ej gospodarki.<br><br>Katarzyna Smuda: Pani Mary, powiedzia\u0142a Pani, \u017ce samotno\u015b\u0107 kosztuje nas wszystkich. Dlaczego nas wszystkich? Dlaczego to s\u0105 nasze koszty?<br><br>Maria Jankowska: Chocia\u017cby te zwolnienia lekarskie. To jest koszt dla gospodarki, dla nas, bo je\u015bli kto\u015b jest d\u0142u\u017cej na tym zwolnieniu, to wtedy to ju\u017c ZUS, \u017ce tak powiem p\u0142aci t\u0105 cz\u0119\u015b\u0107 wynagrodzenia czy \u015bwiadczenia, kt\u00f3re przys\u0142uguj\u0105 zgodnie z prawem po odpowiednio d\u0142ugim byciu na zwolnieniu lekarskim. No a ZUS operuje przecie\u017c naszymi pieni\u0119dzmi. To nie s\u0105 pieni\u0105dze ZUS-u tylko to s\u0105 nasze pieni\u0105dze.<br><br>Katarzyna Smuda: A to mo\u017ce by\u0107 dla niekt\u00f3rych zaskoczenie.<br><br>Maria Jankowska: Czasem mo\u017ce zapominamy, ale to s\u0105 przecie\u017c nasze pieni\u0105dze, kt\u00f3re w tym wsp\u00f3lnym bud\u017cecie mogliby\u015bmy wykorzysta\u0107 na co\u015b innego. Wi\u0119c to jest taki my\u015bl\u0119, \u017ce najprostszy przyk\u0142ad, \u017ce to s\u0105 nasze wsp\u00f3lne pieni\u0105dze. Oczywi\u015bcie je\u015bli m\u00f3wimy o zyskach czy braku zysk\u00f3w dla przedsi\u0119biorc\u00f3w, to te\u017c tak naprawd\u0119, przecie\u017c od zysku, je\u015bli dobrze my\u015bl\u0119, s\u0105 p\u0142acone podatki, to wtedy te\u017c ten podatek jest mniejszy i ta nasza wsp\u00f3lna kasa jest mniejsza. Wi\u0119c tak naprawd\u0119 to jest nasza wsp\u00f3lna strata. Oczywi\u015bcie szeregowy cz\u0142owiek nie decyduje o tym, co by si\u0119 sta\u0142o z tymi 19 milionami, gdyby one by\u0142y gdzie\u015b tam w puli, ale mo\u017cemy sobie wyobrazi\u0107, \u017ce mogliby\u015bmy je na co\u015b innego spo\u017cytkowa\u0107. No chocia\u017cby na to w\u0142a\u015bnie, \u017ceby zadba\u0107 o ten dobrostan psychiczny, czy najm\u0142odszych, czy tego m\u0142odego pokolenia, czy nawet tych, kt\u00f3rzy mo\u017ce najtrudniej jest o to im zadba\u0107, czyli tych doros\u0142ych os\u00f3b, kt\u00f3re bardzo cz\u0119sto s\u0105 troch\u0119 same sobie zostawione z tymi problemami. A wiemy, jak trudno jest dosta\u0107 si\u0119 do psychologa, czy jak trudno jest o tak\u0105 pomoc, kt\u00f3ra my\u015bl\u0119, \u017ce dla ka\u017cdego w pewnym momencie jest jako\u015b tam potrzebna, wi\u0119c to s\u0105 takie pieni\u0105dze, kt\u00f3re mogliby\u015bmy w inny spos\u00f3b zagospodarowa\u0107.<br><br>Micha\u0142 Kot: W naszym raporcie pokazujemy wyniki bada\u0144, kt\u00f3re przeprowadzili\u015bmy wsp\u00f3lnie z Instytutem Zdrowia Cz\u0142owieka. To jest instytucja, kt\u00f3ra zarz\u0105dza kilkoma uzdrowiskami w Polsce i tam s\u0105 trzy rodzaje pacjent\u00f3w. Wi\u0119cej, ale takie trzy grupy, kt\u00f3re przebadali\u015bmy. To s\u0105 osoby, kt\u00f3re lecz\u0105 si\u0119 na choroby zwi\u0105zane z kr\u0119gos\u0142upem i pochodne tego. S\u0105 osoby, kt\u00f3re lecz\u0105 si\u0119 w zwi\u0105zku z chorobami przede wszystkim g\u0142osu. To s\u0105 g\u0142\u00f3wnie nauczyciele, kt\u00f3rzy maj\u0105 problemy z g\u0142osem, du\u017co m\u00f3wi\u0105 i jad\u0105 do sanatorium, do uzdrowiska, \u017ceby poprawi\u0107 ten g\u0142os. I s\u0105 chorzy, kt\u00f3rzy choruj\u0105 na stworzenia psychosomatyczne, czyli choroby psychosomatyczne to s\u0105 generalnie fizyczne dolegliwo\u015bci, kt\u00f3re nie s\u0105 spowodowane fizycznymi problemami, tylko s\u0105 spowodowane problemami zwi\u0105zanymi z psychik\u0105. R\u00f3\u017cne rzeczy badali\u015bmy. Badali\u015bmy mi\u0119dzy innymi poczucie samotno\u015bci w tych trzech grupach. I okazuje si\u0119, \u017ce w\u015br\u00f3d tej grupy lecz\u0105cej si\u0119 na g\u0142os, to poczucie samotno\u015bci jest najmniejsze. Przede wszystkim w\u015br\u00f3d nauczycieli. Nauczyciele nie narzekaj\u0105 na samotno\u015b\u0107, lecz\u0105 g\u0142os, \u017ceby m\u00f3c si\u0119 lepiej komunikowa\u0107. Natomiast w\u015br\u00f3d tych pacjent\u00f3w psychosomatycznych poziom samotno\u015bci jest bardzo, bardzo wysoki. Ta r\u00f3\u017cnica by\u0142a gigantyczna, jak na badania spo\u0142eczne rzadko spotykana. Czyli widzimy, \u017ce w\u015br\u00f3d tych os\u00f3b, kt\u00f3re maj\u0105 schorzenia psychosomatyczne, czyli na przyk\u0142ad b\u00f3l kr\u0119gos\u0142upa, nie do ko\u0144ca wiadomo z czego wynikaj\u0105cy, tam po\u0142owa tych pacjent\u00f3w to s\u0105 osoby, kt\u00f3re odczuwaj\u0105 silny poziom poczucia samotno\u015bci czy osamotnienia.<br><br>Katarzyna Smuda: Niesamowite. To jest kolejna informacja, kt\u00f3ra mnie zaskoczy\u0142a po tej kwocie, kt\u00f3r\u0105 pa\u0144stwo wyliczyli, po tym, \u017ce w\u0142a\u015bnie trend si\u0119 odwr\u00f3ci\u0142 i teraz te najm\u0142odsze osoby badane s\u0105 najbardziej samotne. A czy poza tymi rzeczami, po przygotowaniu raportu, po analizie tych danych jest co\u015b, co Pa\u0144stwa osobi\u015bcie zaskoczy\u0142o, co dla Was by\u0142o tak\u0105 wow informacj\u0105?<br><br>Maria Jankowska: Wydaje mi si\u0119, \u017ce dla mnie ca\u0142y czas zaskakuj\u0105ce jest, bo w naszych badaniach, kt\u00f3re jeszcze Instytut Pokolenia prowadzi\u0142 w zesz\u0142ym roku, wprowadzili\u015bmy kontrolnie r\u00f3\u017cne metody pomiaru samotno\u015bci. I w\u0142a\u015bnie poza t\u0105 skal\u0105, o kt\u00f3rej m\u00f3wili\u015bmy wcze\u015bniej, czyli tych 20, takiego po\u015bredniego pomiaru poczucia samotno\u015bci, czyli te 20 wymiar\u00f3w, kt\u00f3re wskazuj\u0105 w\u0142a\u015bnie na t\u0119 nasz\u0105 ocen\u0119 naszej kondycji psychofizycznej, ale te\u017c takiej spo\u0142ecznej, czy te kontakty s\u0105 odpowiednie czy nie, wprowadzili\u015bmy te\u017c tak\u0105 metod\u0119 bezpo\u015bredniego pomiaru, czyli po prostu jak cz\u0119sto czuje si\u0119 pan, pani samotnie. I dla mnie, mimo \u017ce no w\u0142a\u015bnie ju\u017c tak si\u0119 wydaje, \u017ce du\u017co m\u00f3wimy o tym, \u017ce nie nale\u017cy si\u0119 wstydzi\u0107 swoich emocji, \u017ce samotno\u015b\u0107 to nie jest co\u015b, co w\u0142a\u015bnie jest powodem do wstydu, to jednak ca\u0142y czas te r\u00f3\u017cnice mi\u0119dzy tym pomiarem bezpo\u015brednim, czyli w\u0142a\u015bnie jak cz\u0119sto si\u0119 pani czy pan czuje samotny, a tym co pokazuje nam ten po\u015bredni pomiar jest ca\u0142y czas bardzo du\u017cy, bo tego pomiaru po\u015bredniego, czyli z tej skali, na kt\u00f3rej liczymy, gdzie jeste\u015bmy mi\u0119dzy tym 20 a 80, gdzie jeste\u015bmy my jako jednostka w tym poczuciu samotno\u015bci, wynika, \u017ce niemal po\u0142owa spo\u0142ecze\u0144stwa odczuwa t\u0105 samotno\u015b\u0107, ma to poczucie samotno\u015bci. Natomiast kiedy ju\u017c pytamy bezpo\u015brednio, no to ju\u017c nam trudniej si\u0119 przyzna\u0107 ca\u0142y czas do tego, \u017ce to poczucie samotno\u015bci nam towarzyszy. I tutaj ju\u017c tylko one trzecia deklaruje, \u017ce to poczucie samotno\u015bci jako\u015b jest obecne w naszym \u017cyciu. I co\u015b, co my\u015bl\u0119, te\u017c nam troch\u0119 umyka w ramach w og\u00f3le m\u00f3wienia o problemach, czy o dobrostanie w og\u00f3le psychicznym, to to, \u017ce ca\u0142y czas wymaga odwagi m\u00f3wienia o tym, \u017ce co\u015b nam dolega w tej materii, \u017ce czego\u015b nam brakuje. To te\u017c my\u015bl\u0119, \u017ce jest jeden z obszar\u00f3w, kt\u00f3ry poza przeciwdzia\u0142aniem samotno\u015bci czy temu poczuciu, to te\u017c jakby budowanie takiej \u015bwiadomo\u015bci, \u017ce to jest, \u017ce mo\u017cna o tym m\u00f3wi\u0107, \u017ce mog\u0119 si\u0119 do tego przyzna\u0107. Dla mnie to nawet trudniejsza zmiana ni\u017c to przeciwdzia\u0142anie, bo mo\u017cemy jako\u015b przeciwdzia\u0142a\u0107 nadmiernemu korzystaniu z medi\u00f3w spo\u0142eczno\u015bciowych, chocia\u017cby w\u015br\u00f3d najm\u0142odszych. To tutaj ta zmiana spo\u0142eczna my\u015blenia, bycia ze sob\u0105 i \u015bwiadomo\u015bci bycia i brak\u00f3w, wydaje mi si\u0119, \u017ce jest trudniejsza do przepracowania przez spo\u0142ecze\u0144stwo.<br><br>Micha\u0142 Kot: Dla mnie tak\u0105 bardzo ciekaw\u0105 informacj\u0105, nie wiem czy zaskakuj\u0105c\u0105, ale na pewno niepojawiaj\u0105c\u0105 si\u0119 gdzie\u015b tam i nieoczywist\u0105, by\u0142o to, \u017ce na przyk\u0142ad na poczucie samotno\u015bci bardzo mocno wp\u0142ywa rodzina pochodzenia. Czyli tam, gdzie na przyk\u0142ad ma\u0142\u017ce\u0144stwo rodzic\u00f3w si\u0119 rozpad\u0142o, tam to poczucie samotno\u015bci jest wi\u0119ksze ni\u017c w\u015br\u00f3d os\u00f3b, kt\u00f3rych rodzice byli ze sob\u0105 do ko\u0144ca. To w jakiej rodzinie si\u0119 wychowywali\u015bmy ma wp\u0142yw na to, czy 20-30 lat p\u00f3\u017aniej b\u0119dziemy samotni, czy nie b\u0119dziemy samotni. Czy b\u0119dziemy potrafili te relacje spo\u0142eczne budowa\u0107, czy nie. M\u00f3wi\u0119, To by\u0107 mo\u017ce nie jest do ko\u0144ca zaskakuj\u0105ce, bo psychologowie do\u015b\u0107 dobrze wyja\u015bniaj\u0105 mechanizm, kt\u00f3ry za tym stoi, ale w takim odbiorze spo\u0142ecznym czy w debacie publicznej tego komunikatu zbyt cz\u0119sto nie s\u0142yszymy. To jest tyle wa\u017cne, \u017ce wtedy, kiedy jeste\u015bmy rodzicami, wychowujemy swoje dzieci. Oczywi\u015bcie bardzo wa\u017cne jest to, \u017ceby\u015bmy przekazali dzieciom wiedz\u0119, \u017ceby\u015bmy zadbali o wykszta\u0142cenie, ale r\u00f3wnie wa\u017cne, moim zdaniem nawet wa\u017cniejsze, wa\u017cniejsze jest to, \u017ceby budowa\u0107 relacje z tymi dzie\u0107mi i \u017ceby uczy\u0107 dzieci budowania relacji z innymi z r\u00f3wie\u015bnikami, ale nie tylko te\u017c z osobami doros\u0142ymi. Kiedy my\u015blimy o procesie wychowania, edukacji bardzo du\u017co my\u015blimy o przekazywaniu wiedzy, bo jak dziecko b\u0119dzie mia\u0142o dobre oceny, dobrze sko\u0144czy szko\u0142\u0119, p\u00f3jdzie na dobre studia, to b\u0119dzie mia\u0142o \u0142atwiejsz\u0105 przysz\u0142o\u015b\u0107, b\u0119dzie mu si\u0119 dobrze \u017cy\u0142o. Okazuje si\u0119, \u017ce to wcale tak nie do ko\u0144ca musi by\u0107, bo o tej jako\u015bci \u017cycia, tak samo mocno jak poziom wykszta\u0142cenia czy poziom zarobk\u00f3w, to czy jeste\u015bmy materialnie zabezpieczeni czy nie, decyduje w\u0142a\u015bnie to, jak potrafimy budowa\u0107 relacje z innymi lud\u017ami. A w \u015bwiecie, w kt\u00f3rym coraz wi\u0119cej funkcji ma zast\u0119powa\u0107 sztuczna inteligencja czy automatyzacja, to umiej\u0119tno\u015bci twarde b\u0119d\u0105 du\u017co \u0142atwiejsze do zast\u0105pienia ni\u017c umiej\u0119tno\u015bci mi\u0119kkie. Czyli kto\u015b, kto potrafi dobrze programowa\u0107 czy dobrze liczy\u0107, to to jest umiej\u0119tno\u015b\u0107, kt\u00f3r\u0105 komputery, roboty bardzo szybko zast\u0105pi\u0105. Natomiast kto\u015b, kto potrafi rozmawia\u0107 z lud\u017ami, kto potrafi zara\u017ca\u0107 ich entuzjazmem, przekazywa\u0107 informacje, s\u0142ucha\u0107 ich, no tego p\u00f3ki co jeszcze sztuczna inteligencja nie potrafi. Wi\u0119c my\u015bl\u0119, \u017ce te\u017c jest dla os\u00f3b zajmuj\u0105cych si\u0119 wychowaniem, dla rodzic\u00f3w, dla wychowawc\u00f3w bardzo wa\u017cna wskaz\u00f3wka, \u017ce by\u0107 mo\u017ce za bardzo wychylili\u015bmy si\u0119 w jedn\u0105 stron\u0119 i trzeba troch\u0119 pomy\u015ble\u0107 o tej drugiej stronie.<br><br>Katarzyna Smuda: Mam tak\u0105 ciekawostk\u0119 odno\u015bnie AI, kt\u00f3r\u0105 wpad\u0142a mi w r\u0119ce wczoraj i jest doskona\u0142ym podsumowaniem tego, co si\u0119 dzieje, \u017ce praktycznie ju\u017c wszystkie grafiki, kt\u00f3re tworzymy w ramach zwyk\u0142ej komunikacji w pracy, ju\u017c si\u0119 raczej nie szuka w internecie, tylko si\u0119 zadaje grafik\u0119 do stworzenia. Joanna Maciejewska w jakim\u015b artykule napisa\u0142a, \u017ce \u201cchc\u0119, \u017ceby AI robi\u0142o moje pranie i zmywa\u0142o, \u017cebym ja mog\u0142a robi\u0107 sztuk\u0119 i pisa\u0107, a nie \u017ceby AI robi\u0142o sztuk\u0119 i moje pisanie, \u017cebym ja mog\u0142a robi\u0107 pranie i zmywa\u0107 naczynia.\u201d. To tak a propos wp\u0142ywu AI na nasze \u017cycie. Natomiast m\u00f3wimy o tej samotno\u015bci, cz\u0119sto to si\u0119 pojawia to w nag\u0142\u00f3wkach prasowych czy w og\u00f3le w tre\u015bciach, \u017ce samotno\u015b\u0107 to nasza nowa choroba cywilizacyjna, czy nowa pod tym wzgl\u0119dem, \u017ce m\u00f3wi si\u0119, \u017ce depresja, to choroba cywilizacyjna, cukrzyca. Samotno\u015b\u0107 to kolejna. To skoro jest to choroba, to jak mo\u017cemy j\u0105 leczy\u0107? Co jeszcze mo\u017cemy robi\u0107? Ju\u017c nawet mo\u017ce nie tylko my jako powiedzia\u0142abym jednostki, tylko jakie rekomendacje s\u0105 z Pa\u0144stwa strony, je\u017celi chodzi w og\u00f3le o jakie\u015b takie szeroko zakrojone dzia\u0142ania, kt\u00f3re mog\u0142yby temu zjawisku przeciwdzia\u0142a\u0107?<br><br>Micha\u0142 Kot: Tutaj pewne rzeczy konkretne proponujemy, a pewne kierunki badawcze te\u017c proponujemy. Takim konkretem, kt\u00f3ry ja jestem do tego bardzo mocno przekonany i jestem pewien, \u017ce za par\u0119 lat b\u0119dzie to oczywiste, chocia\u017c dzisiaj jest traktowane jako co\u015b kontrowersyjnego, to jest ograniczenie dost\u0119pu m\u0142odym ludziom do smartfon\u00f3w, ale dost\u0119pu w takim czasowym, czyli \u017ceby by\u0142y godziny wolne od smartfon\u00f3w i najlepszym sposobem na zrobienie tego jest szko\u0142a. W wielu krajach, i na wschodzie, i na zachodzie, bo to zaczyna by\u0107 ju\u017c nowy trend, wprowadza si\u0119 ca\u0142kowite zakazy korzystania z jakichkolwiek urz\u0105dze\u0144 elektronicznych w trakcie pobytu w szkole. Nie tylko na lekcje, ale te\u017c na przerwie. Pierwszym krajem, kt\u00f3ry to wprowadzi\u0142 by\u0142y Chiny. Tam \u0142atwo takie rzeczy si\u0119 robi, natomiast dzisiaj ju\u017c mamy coraz wi\u0119cej kraj\u00f3w. Francja, Finlandia, kt\u00f3ra by\u0142a liderem cyfryzacji i edukacji, te\u017c ju\u017c idzie w tym kierunku. Tam wprowadzono regulacj\u0119, kt\u00f3ra m\u00f3wi, \u017ce jakiekolwiek urz\u0105dzenie elektroniczne, kt\u00f3re b\u0119dzie pomoc\u0105 naukow\u0105, je\u015bli ma by\u0107 wprowadzone do szko\u0142y, to musz\u0105 by\u0107 zrobione badania, kt\u00f3re udowodni\u0105, \u017ce podnosi ono efektywno\u015b\u0107. Czyli troch\u0119 jak w przypadku lek\u00f3w, musz\u0105 by\u0107 zrobione badania, kt\u00f3re pokazuj\u0105 skuteczno\u015b\u0107, tam nawet z tablic elektronicznych zrezygnowano, czyli jakby takie radykalne odci\u0119cie, ale to tych kraj\u00f3w, kt\u00f3re to rozwa\u017caj\u0105 i z tej chwili coraz wi\u0119cej w Polsce ta decyzja jest przerzucona na dyrektora szko\u0142y. Dyrektor szko\u0142y ma prawo uregulowa\u0107 korzystanie ze smartfon\u00f3w, czyli w szczeg\u00f3lno\u015bci ma prawo wprowadzi\u0107 zakaz. S\u0105 szko\u0142y najcz\u0119\u015bciej prywatne, kt\u00f3re tego typu regulacje wprowadzaj\u0105, ale pojawiaj\u0105 si\u0119 te\u017c ju\u017c szko\u0142y publiczne. To, \u017ce wprowadzaj\u0105 to szko\u0142y prywatne, czyli najcz\u0119\u015bciej s\u0105 to szko\u0142y, w kt\u00f3rych ucz\u0105 si\u0119 dzieci rodzic\u00f3w z wy\u017cszych klas spo\u0142ecznych, a wiemy, \u017ce to korzystanie ze smartfon\u00f3w szkodzi, no to to jest to te\u017c moim zdaniem mechanizm, kt\u00f3ry spowoduje w d\u0142u\u017cszej perspektywie powi\u0119kszanie si\u0119 rozwarstwienia spo\u0142eczne, czyli dzieci z wy\u017cszych warstw spo\u0142ecznych dostaj\u0105 mechanizm, kt\u00f3ry pomaga im w \u017cyciu, a dzieci, kt\u00f3re chodz\u0105 do szk\u00f3\u0142 publicznych nie dostaj\u0105 tego mechanizmu. Wi\u0119c jestem zwolennikiem, \u017ceby\u015bmy jak najszybciej taki zakaz na poziomie ca\u0142ego kraju wprowadzili. Na poziomie dyrektor\u00f3w jest to trudne do wprowadzenia, dlatego \u017ce cz\u0119sto przychodzi rodzic, dziecka i m\u00f3wi \u201cja jestem prawnikiem, pracuj\u0119 w kancelarii, moja stawka za dni\u00f3wk\u0119 jest mniej wi\u0119cej r\u00f3wna Pana miesi\u0119cznemu wynagrodzeniu. Jak Pan zabierze mojemu dziecku smartfon, nowego iPhone&#8217;a i co\u015b si\u0119 z tym iPhone&#8217;em stanie, no to ja Pana pozw\u0119 i b\u0119dzie Pan mia\u0142 problem.\u201d. To s\u0105 realne problemy. I teraz je\u015bli to nie b\u0119dzie zrobione na poziomie centralnym, na poziomie pa\u0144stwa, no to trudno b\u0119dzie, ja rozumiem dyrektor\u00f3w, kt\u00f3rzy boj\u0105 si\u0119 tego typu sytuacji, bo s\u0105 tutaj prosto s\u0142absi. Natomiast opr\u00f3cz tego, tak naprawd\u0119 na ka\u017cdym poziomie m\u00f3wi\u0119 w tej chwili o takim poziomie pa\u0144stwowym, instytucjonalnym w\u0142a\u015bciwie tak jak dzisiaj wprowadzaj\u0105c ka\u017cd\u0105 regulacj\u0119 prawn\u0105, jaka jest prowadzona, badamy zgodno\u015b\u0107 z normami Unii Europejskiej. Jest specjalna komisja, kt\u00f3ra to sprawdza, to powinni\u015bmy zastanawia\u0107 si\u0119, jak dana regulacja wp\u0142ynie na relacje spo\u0142eczne i na poczucie samotno\u015bci. Tutaj oczywi\u015bcie edukacja, kwestie zwi\u0105zane z opiek\u0105, lekarsko-psychologiczno-psychiatryczn\u0105, ale te\u017c na przyk\u0142ad w urbanistyce. To jak budujemy miasta, to jak budujemy osiedla, mo\u017ce wp\u0142ywa\u0107 na to, \u017ce b\u0119dziemy si\u0119 nawzajem ze sob\u0105 spotyka\u0107, albo nie b\u0119dziemy si\u0119 ze sob\u0105 spotyka\u0107. Powinni\u015bmy takie rzeczy uwzgl\u0119dnia\u0107 w ka\u017cdej dziedzinie \u017cycia, poniewa\u017c ta samotno\u015b\u0107 jest czym\u015b nowym. Nie mamy jeszcze tutaj wielu dobrych rekomendacji. Tote\u017c powinni\u015bmy prowadzi\u0107 badania, pilota\u017ce, eksperymenty, kt\u00f3re nam poka\u017c\u0105, co dzia\u0142a, co nie dzia\u0142a. Noreena Hertz w swojej ksi\u0105\u017cce \u201cStulecie Samotnych\u201d pokazuje wiele przyk\u0142ad\u00f3w dzia\u0142a\u0144, kt\u00f3re mia\u0142y pom\u00f3c w zwalczaniu samotno\u015bci. S\u0105 takie, kt\u00f3re dzia\u0142a\u0142y, s\u0105 takie, kt\u00f3re nie dzia\u0142a\u0142y. Podaj\u0119 przyk\u0142ad nowego osiedla, gdzie mieszka\u0144cy si\u0119 nie znali, jak to jest w wielu du\u017cych osiedlach, \u017ce nawet s\u0105siadowi nie m\u00f3wimy dzie\u0144 dobry, czego nie widzimy, nie znamy go. Zarz\u0105dcy chcieli zbudowa\u0107 relacje i wprowadzili \u015bniadania sobotnie bodaj\u017ce. Czyli gdzie\u015b tam z pieni\u0119dzy wsp\u00f3lnych by\u0142o przygotowywane \u015bniadanie, mieszka\u0144cy mieli wyj\u015b\u0107 na dziedziniec i wsp\u00f3lnie to \u015bniadanie zje\u015b\u0107. Bardzo cenna inicjatywa, okaza\u0142o si\u0119, \u017ce w ten tak zanonimizowanym spo\u0142ecze\u0144stwie, z jakim mamy do czynienia, wygl\u0105da\u0142o to tak, \u017ce bardzo wiele os\u00f3b schodzi\u0142o, bra\u0142o sobie na talerz to \u015bniadanie i wraca\u0142o do swojego domu i tam jad\u0142o. Czyli te proste rzeczy nie zadzia\u0142aj\u0105, musimy szuka\u0107 bardziej wyrafinowanych sposob\u00f3w, Ale te\u017c my\u015bl\u0119, \u017ce wiele mamy do zrobienia na poziomie takim naszym, nie czekaj\u0105c na w\u0142adz\u0119, na instytucje, kt\u00f3re co\u015b zrobi\u0105. Dzisiaj, kiedy wsiadamy do przedzia\u0142u w poci\u0105gu, to w zasadzie ludzie ze sob\u0105 nie rozmawiaj\u0105. Jeszcze kilkana\u015bcie lat temu by\u0142o to oczywiste, jedziemy 4-5 godzin, po tej d\u0142ugiej podr\u00f3\u017cy wsp\u00f3\u0142towarzysze naszej podr\u00f3\u017cy byli naszymi dobrymi znajomymi, bo by\u0142 czas, \u017ceby ze sob\u0105 porozmawia\u0107, opowiedzie\u0107 wiele rzeczy. Dzisiaj wchodz\u0119 do przedzia\u0142u, czasami kiedy m\u00f3wi\u0119 dzie\u0144 dobry, to nawet nie wszyscy mi odpowiadaj\u0105. To ju\u017c przesta\u0142o by\u0107 co\u015b oczywistego. I na poziomie takiej codziennej \u017cyczliwo\u015bci, codziennego zwracania si\u0119 do innych, ja bym apelowa\u0142 do wszystkich, \u017ceby\u015bmy po prostu ze sob\u0105 rozmawiali w sytuacjach, w kt\u00f3rych nie musimy nawet. Ale warto zacz\u0105\u0107, zw\u0142aszcza osoby, kt\u00f3re maj\u0105 t\u0105 zdolno\u015b\u0107 nawi\u0105zywania relacji wi\u0119kszym ni\u017c inni, powinni wzi\u0105\u0107 na siebie ci\u0119\u017car tego inicjowania. A cz\u0119sto jak kto\u015b zacznie rozmow\u0119 w takich sytuacjach spo\u0142ecznych, gdzie do tej pory wszyscy siedzieli i mieli s\u0142uchawki na uszach, nie rozmawiali, to nagle ta rozmowa si\u0119 zaczyna i w sumie wszyscy s\u0105 zadowoleni, wi\u0119c pr\u00f3bujmy takie rzeczy robi\u0107, pr\u00f3bujmy si\u0119 odezwa\u0107 do s\u0105siada, mo\u017ce zaprosi\u0107 na kaw\u0119, mo\u017ce spr\u00f3bowa\u0107 gdzie\u015b tam pozna\u0107 si\u0119 lepiej, nie tylko, \u017ce to jest s\u0105siad spod czw\u00f3rki.<br><br>Maria Jankowska: Te\u017c my\u015bl\u0119, \u017ce tak o to, co Micha\u0142 powiedzia\u0142 o tej rozmowie, takiej w\u0142a\u015bnie wychodzenie s\u0105 inicjatyw\u0105, to oczywi\u015bcie powinni\u015bmy to robi\u0107 i zach\u0119cam te\u017c, chocia\u017c to nie zawsze jest \u0142atwe, \u017ceby w\u0142a\u015bnie wychodzi\u0107 z t\u0105 inicjatyw\u0105 do tych, kt\u00f3rych spotykamy, czy w poci\u0105gu, czy na ulicy, czy na osiedlu, ale te\u017c my\u015bl\u0119, \u017ce tak naprawd\u0119 chodzi o to, \u017ceby\u015bmy siebie zobaczyli i byli siebie ciekawi. I tego zobaczenia siebie i tej ciekawo\u015bci my\u015bl\u0119, \u017ce mo\u017cemy nie tylko w naszych relacjach takich prywatnych czy s\u0105siedzkich oczekiwa\u0107, czy nawet bym powiedzia\u0142a zaleca\u0107, ale nawet je\u015bli to jeszcze nie jest uregulowane w\u0142a\u015bnie, czy jakimi\u015b zarz\u0105dzeniami, to w ka\u017cdym miejscu, gdzie jeste\u015bmy, gdzie pracujemy, czy to jest poziom opieki spo\u0142ecznej, czy to jest lekarz, czy piel\u0119gniarka w przychodni, kimkolwiek nie jeste\u015bmy. Troch\u0119 taka zmiana nastawienia, troch\u0119 spojrzenie i zobaczenie, nie tylko, \u017ce to jest nasz kolejny numerek na li\u015bcie do obs\u0142u\u017cenia, czy to nie jest kolejny klient, kt\u00f3ry mo\u017ce marudzi przy kasie, albo nie wiadomo czego by oczekiwa\u0142 od nas. Wiemy, \u017ce to s\u0105 trudne za czasem sytuacje i tutaj trzeba mie\u0107 te\u017c wyrozumia\u0142o\u015b\u0107 dla tego, ale \u017ceby\u015bmy jednak starali si\u0119 zobaczy\u0107 w\u0142a\u015bnie w tym, \u017ce po prostu zobaczy\u0107 siebie, to znaczy zobaczy\u0107 w takim sensie, \u017ce nie tylko jeste\u015bmy dla siebie na takim poziomie profesjonalnym, ale \u017ce te\u017c ten nasz profesjonalizm mo\u017ce by\u0107 przesi\u0105kni\u0119ty tak\u0105 uwa\u017cno\u015bci\u0105 na drugiego cz\u0142owieka. To jest jedna rzecz. Druga rzecz, co my\u015bl\u0119, \u017ce mo\u017cemy uczy\u0107 si\u0119 od tych, kt\u00f3rzy co\u015b ju\u017c prze\u0107wiczyli w ramach tej samotno\u015bci. Chocia\u017cby ta Wielka Brytania, kt\u00f3ra, jak m\u00f3wi\u0142am, od kilku lat ju\u017c prowadzi te swoje dzia\u0142ania. Oni w\u0142a\u015bnie mieli tam r\u00f3\u017cne pomys\u0142y i maj\u0105 ca\u0142y czas. I te\u017c mo\u017cna sprawdzi\u0107, zobaczmy co tam u nich zadzia\u0142a\u0142o, co pomaga, co nie, bo oni te\u017c rewiduj\u0105 t\u0119 swoj\u0105 strategi\u0119 w zasadzie co roku. Zmieniaj\u0105 akcenty, co trzeba zmieni\u0107, co ju\u017c dzia\u0142a, co nie dzia\u0142a. Kolejna rzecz to my\u015bl\u0119, \u017ce te\u017c na takim gruncie pracodawc\u00f3w. Cz\u0119\u015b\u0107 z nas, szcz\u0119\u015bliwa mo\u017ce albo nie, jest pracodawc\u0105 dla kogo\u015b innego. My\u015bl\u0119, \u017ce to tworzenie takiego klimatu czy \u015bwiadomo\u015bci tego dobrostanu, czy potrzeby dobrostanu pracownik\u00f3w mo\u017ce bardzo du\u017co zmieni\u0107, bo to, \u017ce pracownik b\u0119dzie zaopiekowany w jakim\u015b sensie, w dobrostanie psychicznym przez swojego pracodawc\u0119, to te\u017c my\u015bl\u0119, \u017ce to mo\u017ce pom\u00f3c na jego \u015bwiadomo\u015b\u0107 i jego dobrostan w innych obszarach, nie tylko w pracy. Bo w pracy, akurat jak je\u015bli w takim \u015brodowisku, kt\u00f3re raczej od nas wymaga, przecie\u017c produktywno\u015bci, efektywno\u015bci, skuteczno\u015bci, do\u015bwiadczamy takiego wsparcia, uwa\u017cno\u015bci i w\u0142a\u015bnie takiego dbania o m\u00f3j dobrostan, to wydaje mi si\u0119, \u017ce nawet mo\u017ce podw\u00f3jnie procentowa\u0107. To znaczy, po pierwsze, ja jestem lepszym pracownikiem, ale po drugie te\u017c jakby ja mo\u017ce podw\u00f3jnie rosn\u0119, bo mog\u0119 z t\u0105 pewno\u015bci\u0105, \u017ce kto\u015b o mnie dba, mog\u0119 wyj\u015b\u0107 do innych, a kto\u015b, kto tak naprawd\u0119 w takim potocznym my\u015bleniu w sumie nie musia\u0142by o mnie dba\u0107, bo przecie\u017c czy go interesuje to, czy ja dobrze pracuj\u0119, czy przynosz\u0119 mu zyski, ani czy ja si\u0119 dobrze czuj\u0119 w tej pracy. Wi\u0119c by\u0107 mo\u017ce to te\u017c jest takie pole, kt\u00f3re by\u0107 mo\u017ce niewielkim nak\u0142adem, ale pracodawcy mogliby te\u017c mie\u0107 wielki wp\u0142yw na to, jak pracownicy si\u0119 miewaj\u0105, zar\u00f3wno w trakcie tych 8 czy 12 godzin, na kt\u00f3re pracujemy, ale te\u017c p\u00f3\u017aniej.<br><br>Katarzyna Smuda: Samotno\u015b\u0107. Cho\u0107 z pozoru prosta i oczywista, okaza\u0142a si\u0119 tematem pe\u0142nym zaskocze\u0144 i g\u0142\u0119bi. Spojrzeli\u015bmy na ni\u0105 nie tylko przez pryzmat ludzkich emocji, ale tak\u017ce realnych koszt\u00f3w jakie ponosi ca\u0142e spo\u0142ecze\u0144stwo. M\u0142ode pokolenie, wbrew pozorom, do\u015bwiadcza jej cz\u0119\u015bciej ni\u017c starsi, a wp\u0142yw medi\u00f3w spo\u0142eczno\u015bciowych i zmieniaj\u0105cego si\u0119 \u015bwiata tylko pog\u0142\u0119bia to zjawisko.<br>Dla mnie ten odcinek to nie tylko zbi\u00f3r zaskakuj\u0105cych fakt\u00f3w i danych, ale przede wszystkim wezwanie do dzia\u0142ania, do tworzenia g\u0142\u0119bszych relacji, otwarcia si\u0119 na emocje i znalezienia przestrzeni na blisko\u015b\u0107 w codziennym \u017cyciu. To wyzwanie, kt\u00f3re mo\u017cemy wsp\u00f3lnie pokona\u0107.\u00a0<br><br><strong>OUTRO<\/strong><br>\u017beby nie przegapi\u0107 kolejnych odcink\u00f3w, zasubskrybuj podcast Let\u2019s talk about wellbeing w swojej ulubionej aplikacji do s\u0142uchania podcast\u00f3w. A je\u015bli ten odcinek Ci si\u0119 spodoba\u0142, podziel si\u0119 nim z kole\u017cankami i kolegami z pracy. Niech oni te\u017c skorzystaj\u0105 z zawartych w nim rad. Linki do zagadnie\u0144 poruszanych w odcinku znajdziesz w jego opisie.<br><br><\/p><div class=\"bg-color video-align-right\"><div class=\"container\"><div class=\"row video-align-left\"><div class=\"col-md-12\"><div class=\"video-align-left row box box--4 box--mini\"><div class=\"col-md-3\"><\/div><div class=\"col-md-8 box-img-wrapper\"><div class=\"video-box\"><\/div><\/div><\/div><\/div><\/div><\/div><\/div><div class=\"content-more\"><\/div><\/div><\/div><\/div><\/div>\n<\/div><\/div><\/section>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"","protected":false},"author":390,"featured_media":0,"parent":699624,"menu_order":1,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","template":"","meta":{"cg_dt_proposed_to":[],"cg_seo_hreflang_relations":"[]","cg_seo_canonical_relation":"","cg_seo_hreflang_x_default_relation":"{\"uuid\":\"ed869ec5-bcfe-4a44-a0b9-bf146ef931cc\",\"blogId\":\"\",\"domain\":\"\",\"sitePath\":\"\",\"postLink\":\"\",\"postId\":null,\"isSaved\":true,\"isCrossLink\":false,\"hasCrossLink\":false}","cg_dt_approved_content":true,"cg_dt_mandatory_content":false,"cg_dt_notes":"","cg_dg_source_changed":false,"cg_dt_link_disabled":false,"_yoast_wpseo_primary_brand":"","footnotes":"","featured_focal_points":"","partner_card_description":"","gsap_animation":0},"brand":[],"partner_type":[],"service":[],"industry":[],"partners":[],"page-type":[],"content-group":[],"class_list":["post-907340","page","type-page","status-publish","hentry"],"yoast_head":"<!-- This site is optimized with the Yoast SEO Premium plugin v22.8 (Yoast SEO v22.8) - https:\/\/yoast.com\/wordpress\/plugins\/seo\/ -->\n<title>SE03-E04 -Samotno\u015b\u0107 - cicha epidemia naszych czas\u00f3w - ÎÚÑ»´«Ã½ Poland<\/title>\n<meta name=\"robots\" content=\"index, follow, max-snippet:-1, max-image-preview:large, max-video-preview:-1\" \/>\n<link rel=\"canonical\" href=\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/\" \/>\n<meta property=\"og:locale\" content=\"pl_PL\" \/>\n<meta property=\"og:type\" content=\"article\" \/>\n<meta property=\"og:title\" content=\"SE03-E04 -Samotno\u015b\u0107 - cicha epidemia naszych czas\u00f3w\" \/>\n<meta property=\"og:url\" content=\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/\" \/>\n<meta property=\"og:site_name\" content=\"ÎÚÑ»´«Ã½ Poland\" \/>\n<meta property=\"article:modified_time\" content=\"2025-08-27T08:57:27+00:00\" \/>\n<meta property=\"og:image\" content=\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png\" \/>\n<meta name=\"twitter:card\" content=\"summary_large_image\" \/>\n<meta name=\"twitter:label1\" content=\"Est. reading time\" \/>\n\t<meta name=\"twitter:data1\" content=\"35 minutes\" \/>\n<script type=\"application\/ld+json\" class=\"yoast-schema-graph\">{\"@context\":\"https:\/\/schema.org\",\"@graph\":[{\"@type\":\"WebPage\",\"@id\":\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/\",\"url\":\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/\",\"name\":\"SE03-E04 -Samotno\u015b\u0107 - cicha epidemia naszych czas\u00f3w - ÎÚÑ»´«Ã½ Poland\",\"isPartOf\":{\"@id\":\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/#website\"},\"primaryImageOfPage\":{\"@id\":\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/#primaryimage\"},\"image\":{\"@id\":\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/#primaryimage\"},\"thumbnailUrl\":\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png\",\"datePublished\":\"2025-01-09T12:34:58+00:00\",\"dateModified\":\"2025-08-27T08:57:27+00:00\",\"breadcrumb\":{\"@id\":\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/#breadcrumb\"},\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"ReadAction\",\"target\":[\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/\"]}]},{\"@type\":\"ImageObject\",\"inLanguage\":\"pl-PL\",\"@id\":\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/#primaryimage\",\"url\":\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png\",\"contentUrl\":\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png\",\"width\":1440,\"height\":496},{\"@type\":\"BreadcrumbList\",\"@id\":\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/#breadcrumb\",\"itemListElement\":[{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":1,\"name\":\"Home\",\"item\":\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":2,\"name\":\"Kariera\",\"item\":\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":3,\"name\":\"Dlaczego ÎÚÑ»´«Ã½\",\"item\":\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":4,\"name\":\"Benefity i wellbeing\",\"item\":\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefits-and-wellbeing\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":5,\"name\":\"Wellbeing\",\"item\":\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":6,\"name\":\"Podcast: Let\u2019s talk about wellbeing\",\"item\":\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/\"},{\"@type\":\"ListItem\",\"position\":7,\"name\":\"SE03-E04 -Samotno\u015b\u0107 &#8211; cicha epidemia naszych czas\u00f3w\"}]},{\"@type\":\"WebSite\",\"@id\":\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/#website\",\"url\":\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/\",\"name\":\"ÎÚÑ»´«Ã½ Polska\",\"description\":\"ÎÚÑ»´«Ã½\",\"potentialAction\":[{\"@type\":\"SearchAction\",\"target\":{\"@type\":\"EntryPoint\",\"urlTemplate\":\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/?s={search_term_string}\"},\"query-input\":\"required name=search_term_string\"}],\"inLanguage\":\"pl-PL\"}]}<\/script>\n<!-- \/ Yoast SEO Premium plugin. -->","yoast_head_json":{"title":"SE03-E04 -Samotno\u015b\u0107 - cicha epidemia naszych czas\u00f3w - ÎÚÑ»´«Ã½ Poland","robots":{"index":"index","follow":"follow","max-snippet":"max-snippet:-1","max-image-preview":"max-image-preview:large","max-video-preview":"max-video-preview:-1"},"canonical":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/","og_locale":"pl_PL","og_type":"article","og_title":"SE03-E04 -Samotno\u015b\u0107 - cicha epidemia naszych czas\u00f3w","og_url":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/","og_site_name":"ÎÚÑ»´«Ã½ Poland","article_modified_time":"2025-08-27T08:57:27+00:00","og_image":[{"url":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png"}],"twitter_card":"summary_large_image","twitter_misc":{"Est. reading time":"35 minutes"},"schema":{"@context":"https:\/\/schema.org","@graph":[{"@type":"WebPage","@id":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/","url":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/","name":"SE03-E04 -Samotno\u015b\u0107 - cicha epidemia naszych czas\u00f3w - ÎÚÑ»´«Ã½ Poland","isPartOf":{"@id":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/#website"},"primaryImageOfPage":{"@id":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/#primaryimage"},"image":{"@id":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/#primaryimage"},"thumbnailUrl":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png","datePublished":"2025-01-09T12:34:58+00:00","dateModified":"2025-08-27T08:57:27+00:00","breadcrumb":{"@id":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/#breadcrumb"},"inLanguage":"pl-PL","potentialAction":[{"@type":"ReadAction","target":["https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/"]}]},{"@type":"ImageObject","inLanguage":"pl-PL","@id":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/#primaryimage","url":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png","contentUrl":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/uploads\/sites\/27\/2025\/01\/Projekt-bez-nazwy-12.png","width":1440,"height":496},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Home","item":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"Kariera","item":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/"},{"@type":"ListItem","position":3,"name":"Dlaczego ÎÚÑ»´«Ã½","item":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/"},{"@type":"ListItem","position":4,"name":"Benefity i wellbeing","item":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefits-and-wellbeing\/"},{"@type":"ListItem","position":5,"name":"Wellbeing","item":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/"},{"@type":"ListItem","position":6,"name":"Podcast: Let\u2019s talk about wellbeing","item":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/"},{"@type":"ListItem","position":7,"name":"SE03-E04 -Samotno\u015b\u0107 &#8211; cicha epidemia naszych czas\u00f3w"}]},{"@type":"WebSite","@id":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/#website","url":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/","name":"ÎÚÑ»´«Ã½ Polska","description":"ÎÚÑ»´«Ã½","potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/?s={search_term_string}"},"query-input":"required name=search_term_string"}],"inLanguage":"pl-PL"}]}},"brand_term":[],"parsely":{"version":"1.1.0","canonical_url":"https:\/\/capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/","smart_links":{"inbound":0,"outbound":0},"traffic_boost_suggestions_count":0,"meta":{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"WebPage","headline":"SE03-E04 -Samotno\u015b\u0107 &#8211; cicha epidemia naszych czas\u00f3w","url":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/","mainEntityOfPage":{"@type":"WebPage","@id":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/"},"thumbnailUrl":"","image":{"@type":"ImageObject","url":""},"articleSection":"Uncategorized","author":[{"@type":"Person","name":"ajuraszczyk"}],"creator":["ajuraszczyk"],"publisher":{"@type":"Organization","name":"ÎÚÑ»´«Ã½ Poland","logo":""},"keywords":[],"dateCreated":"2025-01-09T12:34:58Z","datePublished":"2025-01-09T12:34:58Z","dateModified":"2025-08-27T08:57:27Z"},"rendered":"<meta name=\"parsely-title\" content=\"SE03-E04 -Samotno\u015b\u0107 &#8211; cicha epidemia naszych czas\u00f3w\" \/>\n<meta name=\"parsely-link\" content=\"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/kariera\/dlaczego-capgemini\/benefity-i-wellbeing\/wellbeing\/podcast-lets-talk-about-wellbeing\/samotnosc\/\" \/>\n<meta name=\"parsely-type\" content=\"index\" \/>\n<meta name=\"parsely-pub-date\" content=\"2025-01-09T12:34:58Z\" \/>\n<meta name=\"parsely-section\" content=\"Uncategorized\" \/>\n<meta name=\"parsely-author\" content=\"ajuraszczyk\" \/>","tracker_url":"https:\/\/cdn.parsely.com\/keys\/capgemini.com\/p.js"},"featured_image_src":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-content\/themes\/capgemini2025\/assets\/images\/mockup.png","featured_image_alt":false,"jetpack_sharing_enabled":true,"distributor_meta":false,"distributor_terms":false,"distributor_media":false,"distributor_original_site_name":"ÎÚÑ»´«Ã½ Poland","distributor_original_site_url":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl","push-errors":false,"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-json\/wp\/v2\/pages\/907340","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-json\/wp\/v2\/pages"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/page"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/390"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=907340"}],"version-history":[{"count":7,"href":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-json\/wp\/v2\/pages\/907340\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":912501,"href":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-json\/wp\/v2\/pages\/907340\/revisions\/912501"}],"up":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-json\/wp\/v2\/pages\/699624"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=907340"}],"wp:term":[{"taxonomy":"brand","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-json\/wp\/v2\/brand?post=907340"},{"taxonomy":"partner_type","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-json\/wp\/v2\/partner_type?post=907340"},{"taxonomy":"service","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-json\/wp\/v2\/service?post=907340"},{"taxonomy":"industry","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-json\/wp\/v2\/industry?post=907340"},{"taxonomy":"partners","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-json\/wp\/v2\/partners?post=907340"},{"taxonomy":"page-type","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-json\/wp\/v2\/page-type?post=907340"},{"taxonomy":"content-group","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.capgemini.com\/pl-pl\/wp-json\/wp\/v2\/content-group?post=907340"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}